Dieselgate: de prangende vragen (en antwoorden)

Heldere uitleg van Groenlinks over de sjoemelsoftware van Volkswagen en de schokgolf die het teweeg brengt in de auto-industrie. Wat moet u als fleetowner weten? TrendsinAutoleasing zet enkele veel gestelde vragen en antwoorden op rij.

Wat heeft Volkswagen precies gedaan?

Auto’s zijn onderhevig aan emissienormen. Om de hoge Nox-uitstoot van dieselmotoren onder de gestelde normen te brengen, maken autofabrikanten gebruik van ureum. Zodra deze stof in de katalysator van een dieselmotor geïnjecteerd wordt, zorgt het ervoor dat de schadelijke stikstofoxiden omgezet worden in de onschadelijke elementen water en stikstof. Dieselauto’s hebben daarom een (kostbare) ureumtank. Hoe kleiner die tank, hoe goedkoper, maar dan moet die vaker worden bijgevuld tijdens een servicebeurt. Volkswagen koos ervoor om software te installeren die de ureuminjectie reguleert en ‘merkt’ wanneer een auto op emissies getest wordt. Door deze software kan een auto aan alle milieunormen voldoen tijdens een test, zonder dat ureum ‘verspild’ wordt zodra de auto gewoon gebruikt wordt. Op die manier kan de goedkoopst mogelijke ureumtank geïnstalleerd worden zonder dat deze vaak bijgevuld hoeft te worden.

Hoe werkt die software?

De software kan bijvoorbeeld merken dat tijdens een laboratoriumtest enkel de voorwielen van een auto draaien. Dan wordt er ruimhartig ureum ingespoten. Bij veel testen hoeft de auto niet op een hoge snelheid te rijden, de software injecteert daarom enkel ureum als de auto langzaam rijdt. Ook zijn er specifieke testtrajecten. Merkt de software dat de auto een traject afwerkt, dan wordt wederom extra ureum toegevoegd.

Doen andere fabrikanten naast Volkswagen dit ook?

Wat Volkswagen doet is fraude. Of andere fabrikanten hetzelfde doen en of Europese Volkswagenauto’s deze software ook gebruiken, zal moeten blijken uit onderzoek. Het feit dat het werkelijk verbruik van een auto altijd hoger ligt dan de theorie, is natuurlijk niets nieuws en geldt voor alle auto’s (ook voor benzineauto’s)

Hoe kan het dat alle dieselauto’s de wettelijke normen overscheiden?

Om de emissies van auto’s te controleren, wordt gebruik gemaakt van een laboratoriumtest. Deze test verschilt substantieel van de omstandigheden tijdens normaal gebruik van de auto. Zo rijdt niemand continue op een volledig vlakke weg zonder tegenwind en verkeer. Ook is bij een laboratorium test de accu altijd volledig opgeladen, kan de meest ideale buitentemperatuur ingesteld worden, mogen alle ‘niet noodzakelijke elektronica’ zoals airconditioning of radio uitgezet worden, hebben banden de perfecte spanning, enzovoorts. Hoewel dit volledig losstaat van de wijze waarop een auto werkelijk gebruikt wordt, is het wettelijk gezien geen fraude.

Waarom verbetert de EU deze test niet?

Daar is de EU mee bezig. Er is in 2007 al bepaald dat er een nieuwe test moet komen: de zogenaamde Real Driving Emissions (RDE) test. Deze test moet op de weg plaats gaan vinden onder normale omstandigheden. Introductie staat gepland voor 2017 maar wordt nu misschien versneld en misschien worde de eisen ook wel verzwaard.

Waarom werd de fraude in de Verenigde Staten ontdekt?

In de Verenigde Staten wordt overigens hetzelfde soort laboratoriumtest als in Europa gebruikt. Het is te danken aan nieuwsgierige onderzoekers dat de fraude bij Volkswagen aan het licht kwam. Er is wel een verschil: Dit komt omdat het Europese systeem van testen veel minder onafhankelijk is dan in de VS. In Amerika wordt tien tot vijftien procent van de nieuwe modellen door Amerikaanse autoriteiten in hun eigen laboratoria getest. In Europa betalen autofabrikanten gecertificeerde organisaties om testen uit te voeren in laboratoria die in handen zijn van de autofabrikanten zelf.

Waarom valt het gebruik van software bij een test onder fraude?

De Europese richtlijn waarin de emissienormen zijn vastgesteld, stelt duidelijk dat er geen gebruik gemaakt mag worden van ’test defeat devices’. De software van Volkswagen valt hieronder, het is geïnstalleerd om de uitslag van emissietests te manipuleren.

Wat kan de EU nu doen?

De EU-lidstaten zijn verantwoordelijk voor het uitvoeren van de emissietests. In eerste instantie zijn zij het dus die in gebreke zijn, mochten autofabrikanten ook hier in Europa misleidende software gebruiken. Nu er sprake is van een schandaal gaan er stemmen op om het toezicht op deze testen op Europees niveau te laten plaatsvinden. De Europese Commissie moet erop toezien dat de richtlijn adequaat wordt omgezet in nationale wetgeving.

Wat kan ik als fleetowner doen?

De keuze voor een brandstofsoort – en tegenwoordig komt daar de EV en plug-in als volwaardig alternatief bij – is geen eenvoudige. We schreven al eerder dat iedere werknemer zijn eigen omslagpunt moet hebben. Diesel zit al langer in het beklaagdenbankje; voor de zomer publiceerde TNO een rapport waaruit blijkt dat de diesel de afgelopen jaren nauwelijks schoner is geworden. De plug-in hybride heeft ook zo zij nadelen; het heet vooral een dure oplossing te zijn voor werkgevers. Inzetten op benzine of de ‘gewone’ hybride? Het lijkt momenteel de meest veilige keus.